Omschakelen naar een virtuele klas

Digitaal lesgeven zorgt voor een heel andere energie. Los van de praktische beslommeringen is de grootste uitdaging volgens mij het interactief houden van de lessen. We kunnen wel een monoloog brengen voor de camera, maar ons doel gaat natuurlijk verder dan dat. We proberen gesprekken op gang te trekken en de lessen zo boeiend mogelijk te maken.

Petia is leerkrachte Maatschappelijke Oriëntatie (MO) en getuigde in september 2020 op onze Facebookpagina over de speciale maanden die ze in haar job beleefde. Onze leerkrachten MO geven les over het leven in België, onze samenleving, normen, waarden en gewoontes. MO is een essentieel onderdeel van het inburgeringsprogramma. Door corona moest het MO-team snel overschakelen naar een digitale lesomgeving en lesmateriaal.

Bij de uitbraak van de crisis probeerde Atlas voor een aantal groepen de cursussen verder te zetten via kanalen als Whatsapp, Zoom, Google Classroom en mail. In april en mei werkte het MO-team een nieuw lesconcept uit van live digitale sessies in combinatie met opdrachten via Google Classroom. Vanaf juni startten we opnieuw met een klein fysiek aanbod: door de afstandsregels was het maximaal aantal cursisten per klasgroep natuurlijk heel beperkt. Op die manier konden we de meest kwetsbare groepen, zoals niet gealfabetiseerde cursisten, toch bereiken.

Atlas besliste om voor het schooljaar 2020-2021 zoveel mogelijk het kleurencodesysteem van het volwassenenonderwijs te volgen. Dankzij de ervaringen van de eerste lockdown en de richtlijnen per kleurencode schakelden we de dienstverlening vlot om van code geel naar code oranje en uiteindelijk rood, zonder al te veel negatieve impact op de lessen. Atlas bood een mix aan van klassikale, digitale en blended MO, aangepast aan het profiel van de inburgeraar.

In 2020 startten 4161 cursisten met MO, een stijging van 8% tegenover 2019. Er startten dat jaar 311 cursussen, dat is 31% meer dan het jaar voordien. De MO-leerkrachten geven les in een contacttaal. In 2020 organiseerde Atlas cursussen in 26 talen, 6 cursussen waren met een tolk. De meeste inschrijvingen waren voor MO in het Engels, Arabisch, Marokkaans Arabisch en Turks. Net als in de cursus Nederlands houden we voor MO rekening met het profiel van de inburgeraar. 14 cursussen waren op maat van analfabeten, en er waren 42 cursussen specifiek voor hooggeschoolden.

Kortom: dankzij de (digitale) expertise en de ongelooflijke flexibiliteit van onze leerkrachten was de dienstverlening vanuit MO steeds gegarandeerd, ook al waren de cursussen korter door het wegvallen van buitenschoolse activiteiten en was de interactie en kennismaking met de samenleving niet zoals we gehoopt hadden. Petia verwoordde het zo:

We willen dat mensen zich thuis gaan voelen in Antwerpen. Veel cursisten komen naar de lessen MO voor de sociale contacten en om hun leefwereld uit te breiden. Nu doen we helaas net het omgekeerde en draaien we alles naar binnen. Dat vinden veel cursisten jammer. Het is fijn dat de lessen digitaal kunnen doorgaan, maar zelf hoop ik snel weer meer in het echt voor de klas te staan. Een mix van digitale en fysieke lessen zou ideaal zijn in de toekomst.

Digitale vaardigheden van cursisten

De omschakeling naar online lessen was niet enkel een hele aanpassing voor leerkrachten, ook de cursisten moesten een weg vinden in deze nieuwe digitale omgeving.

Werkende nieuwkomers in de avondgroepen zagen best wel wat voordelen in het afstandsonderwijs: ze moesten zich bijvoorbeeld niet meer haasten om op tijd in de les te zijn. Voor sommige cursisten was het juist heel praktisch dat ze flexibeler lessen konden volgen.

Voor cursisten die niet zo digitaal vaardig waren of thuis geen tablet of computer hadden, was een online les volgen dan weer niet zo evident. De collega’s van Digilabo startten in 2020 met digisessies om digibete cursisten klaar te stomen voor online lessen. Bovendien richtte Digilabo een uitleendienst op, waar cursisten een tablet van Atlas konden lenen voor de periode van de cursus MO. Lees meer bij Durf digitaal dankzij Atlas.

Leerkrachten Miranda en Malka vertellen:

Iedereen, zowel wij als de cursisten, heeft het juiste materiaal nodig om online lessen te kunnen geven en volgen, zelfvertrouwen in je digitale skills, ondersteuning op logistiek, technisch en mentaal vlak,… Er komt heel veel bij kijken. We zijn trots dat het ons gelukt is.

Naast de hele digitale omwenteling werkten we bij MO ook aan:

  • een experimenteel MO-aanbod in de gevangenis
  • vorming van de leerkrachten die aan hooggeschoolden lesgeven
  • de herwerking van de basisdoelen MO volgens de Taxonomie van Bloom, samen met de andere Agentschappen Integratie en Inburgering. Met deze vastgelegde doelen bewaken we de kwaliteit en de inhoud van elke cursus MO.
  • de ontwikkeling van een interactief digitaal aanbod volgens de basisdoelen MO.

Onze tijd vooruit met Blended Learning in MO

In 2019 startte Atlas met het project Blended Learning in MO of BLIMO (sinds februari 2021 ‘Online leren in MO’), samen met de andere Agentschappen Integratie en Inburgering en het Centrum voor Taal en Onderwijs (CTO) van KU Leuven. Samen ontwikkelen we een platform waarmee je digitaal en klassikaal leren kan combineren. Atlas werkt als partner bij het contentteam, dat bestaat uit leerkrachten MO van de verschillende Agentschappen en het CTO. Het team is verantwoordelijk voor de ontwikkeling van lesmateriaal voor BLIMO.

Het Vlaams Agentschap Integratie en Inburgering diende in 2020 een aanvraag in voor verlenging van het project en kreeg goedkeuring in februari 2021.

Taalbubbels+ wordt onderdeel van MO

Taalbubbels+ Inburgering op maat van laaggeletterde vrouwen met jonge kinderen is een geïntegreerd inburgeringstraject voor jonge moeders met hun kinderen. Deze maatschappelijk kwetsbare mama’s krijgen opvoedingsondersteuning, trajectbegeleiding, een cursus MO en een cursus Nederlands terwijl hun kindjes op dezelfde locatie in de kinderopvang blijven. We werken in dit project samen met partners Centrum voor Basiseducatie Antwerpen, Intercultureel Vrouwencentrum Antwerpen (CAW), Inloopteams Zuidrand en Pothoek, Agentschap Opgroeien en Huizen van het Kind Antwerpen.

Door de impact van corona werd de projectperiode verlengd tot september 2020. Atlas stelde samen met het Vlaams Agentschap Integratie en Inburgering en IN-Gent visieteksten en operationele kaders op om Taalbubbels+ structureel in het MO-aanbod te implementeren. Dit werd goedgekeurd op Vlaams en stedelijk niveau.

Het project toont aan dat geïntegreerd en aanklampend werken een grote meerwaarde had voor deze doelgroep, maar ook voor alle betrokken organisaties was de onderlinge samenwerking en uitwisseling van kennis en expertise een groot pluspunt.

In het schooljaar 2019-2020 volgden 28 moeders met 31 kindjes het traject.